Bilanço Nedir?

Bilanço, bir işletmenin belirli bir dönemdeki varlıklarını, yükümlülüklerini ve özkaynaklarını gösteren mali tablodur; şirketin finansal durumunu dengeli bir şekilde yansıtarak yatırımcılar, kredi verenler ve yöneticiler için karar alma sürecinde temel veri sağlar; aktif ve pasif kalemler arasındaki ilişki bilanço denklemi çerçevesinde incelenir.

Bilanço, işletmenin finansal durumunu gösteren, varlıklar ile kaynakların karşılaştırmalı dökümünü sunan mali tablodur; genellikle dönem sonu itibarıyla düzenlenir ve aktifler toplamının pasifler ile özkaynaklara eşit olması bilanço dengesini sağlar; bu şeffaf yapı, paydaşlara güven verir.

Bilanço hangi bileşenlerden oluşur?

Bilanço; aktifler, pasifler ve özkaynaklar olmak üzere üç ana bileşenden meydana gelir; aktifler işletmenin sahip olduğu değerleri, pasifler borç ve yükümlülükleri, özkaynaklar ise ortakların sermaye payı ile geçmiş yıl kârlarını içerir; bu üçlü yapı bilanço denklemine temel oluşturur.

Bileşen	Tanım
Aktifler	Nakit, alacak, stok, maddi duran varlık gibi değerler
Pasifler	Kısa ve uzun vadeli borçlar, yükümlülükler
Özkaynaklar	Sermaye, yedek akçeler, dönem net kâr veya zararı

Aktifler

Aktifler, işletmenin nakit ve nakit benzerleri ile alacak, stok ve duran varlıklar gibi ekonomik değeri olan tüm kalemlerini kapsar ve varlıkların likidite sırasına göre düzenlenmesi esasına dayanır.

Pasifler

Pasifler, borçlar ve yükümlülüklerden oluşur; kısa vadeli borçlar bir yıl içinde ödenmesi gerekenleri, uzun vadeli borçlar ise bir yıldan uzun sürede ödenecek yükümlülükleri ifade eder.

Özkaynaklar

Özkaynaklar, işletme sahiplerinin sermaye katkısı ile geçmiş yıl kârlarının toplamını içerir ve bilanço denkleminde aktiflerden pasifler çıkarıldığında kalan değeri gösterir.

Bilanço nasıl hazırlanır?

Bilanço hazırlanırken muhasebe kayıtları yevmiye defterinden başlayarak büyük deftere aktarılır, hesap bakiyeleri belirlenir ve mali tablo formatına uygun şekilde aktarılarak aktif, pasif ve özkaynak kalemleri tek tek sınıflandırılır; dönemsellik ilkesi ve doğru sınıflandırma esas alınır.

Yevmiye kaydı

Tüm mali işlemler tarihi ve tutarıyla yevmiye defterine kaydedilir; bu kayıtlar, bilanço kalemlerinin temelini oluşturur.

Büyük deftere aktarma

Yevmiye kayıtları, her hesap için büyük deftere aktarılır ve hesap bakiyeleri belirlenir; bilanço düzenlemesi bu bakiyelere dayanır.

Mali tablo formatı

Hesap bakiyeleri, aktif ve pasif başlıkları altında bilanço formatına uygun olarak listelenir; toplama ve denge kontrolleri yapılır.

Bilanço analiz yöntemleri

Bilanço analizinde dikey analiz, yatay analiz ve oran analizleri kullanılarak işletmenin likidite, kârlılık ve finansal yapı performansı değerlendirilir; her yöntem farklı bakış açısı sunarak yönetsel kararların sağlam temellere dayanmasını sağlar.

Likidite oranları

Cari oran, asit-test oranı gibi göstergeler, kısa vadeli borçları karşılama yeteneğini ölçer ve işletmenin nakit akış sağlama kapasitesine ışık tutar.

Kârlılık oranları

Özsermaye kârlılığı, aktif kârlılığı oranları, işletmenin varlıklarını ve özkaynaklarını ne kadar verimli kullandığını gösterir.

Finansal kaldıraç oranları

Borç/özsermaye oranı gibi finansal kaldıraç göstergeleri, işletmenin finansal risk ve kaldıraç kullanım düzeyini ortaya koyar.

Bilanço türleri nelerdir?

Bilanço; tek düzen hesap planına göre hazırlanan yasal bilanço ile yönetsel karar süreçlerinde kullanılan iç bilanço olarak iki ana türe ayrılır; her iki form da aynı temel bileşenleri içerir ancak sunum formatı ve detay seviyesi farklılık gösterebilir.