Yevmiye defteri, işletmelerin günlük muhasebe kayıtlarını tarih sırasına göre kaydettikleri temel defterdir. Bu yazıda yevmiye defterinin tanımını, yasal gerekliliklerini, kullanım amacını ve temel özelliklerini ele alıyoruz.
Yevmiye Defteri Nedir?
Yevmiye defteri, muhasebe işlemlerinin oluş sırasına göre kaydedildiği, her işlemin tarih, açıklama, borç ve alacak tutarlarının gösterildiği resmi bir defterdir.
Yevmiye Defterinin Yasal Dayanağı Nedir?
Yevmiye defteri, Türk Ticaret Kanunu ve Vergi Usul Kanunu’nda tutulması zorunlu olan defterler arasında yer alır. Bu kanunlar, defterlerin nasıl tutulacağı, mühürlenmesi ve saklanma sürelerini açıklar.
Türk Ticaret Kanunu
Türk Ticaret Kanunu’na göre defterler, işletmenin merkezi ve şubelerinde düzenli olarak tutulmalı ve yetkili mercilere ibraz edilebilmelidir.
Vergi Usul Kanunu
Vergi Usul Kanunu, yevmiye defterinde yer alacak bilgi, kayıt düzeni ve onay süreçlerini ayrıntılı şekilde belirler.
Yevmiye Defterinin Kullanım Amacı Nedir?
Yevmiye defteri, işletmenin tüm mali işlemlerini eksiksiz ve düzenli şekilde izleyebilmesini sağlar. Bu sayede mali tablo ve raporlamalar doğru veriler üzerinden hazırlanır.
Yevmiye Defterinin Temel Özellikleri Nelerdir?
Yevmiye defterinin sahip olması gereken temel özellikler şunlardır:
Tarih Sıralaması
Her işlemin yapıldığı günün tarihine göre kaydedilmesi zorunludur. Bu düzen, işlemlerin izlenebilirliğini artırır.
Borç-Alacak Dengesi
Her kayıtta toplam borç tutarı ile toplam alacak tutarının eşit olması gereklidir. Bu denge, muhasebe denkliğini sağlar.
Açıklama Bölümü
Her işlemin ne amaçla yapıldığını açıklayan kısa bir ifade bulunmalıdır. Açıklamalar, ileride yapılacak inceleme ve denetimlerde işlemi netleştirir.
Yevmiye No
Her kayıt, benzersiz bir yevmiye numarası ile takip edilir. Numara sıralaması kaydın takibini kolaylaştırır.
Yevmiye Defteri Nasıl Tutulur?
Yevmiye defteri, elle veya elektronik ortamda tutulabilir. Elektronik defter uygulamalarında, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın belirlediği format ve güvenlik kriterleri sağlanmalıdır.
Elle Tutma
Elle tutulan defterler, noter tasdikli olmalı ve sayfaları yırtılmamalıdır. Hata durumunda ilgili satır çizilip altına doğru kayıt yapılır.
Elektronik Defter (e-defter)
E-defter, özel yazılımlar aracılığıyla kaydedilen, dijital imza ve mühürle güvence altına alınan kayıt sistemidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Yevmiye defteriyle ilgili en sık sorulan sorular ve cevapları aşağıda yer alıyor.
Yevmiye defteri hangi işletmeler için zorunludur?
Küçük esnaf dışında tüm sermaye şirketleri, kooperatifler ve belirli gelir düzeyini aşan gerçek kişiler için yevmiye defteri tutmak zorunludur.
Hata yapıldığında ne yapılmalı?
Elle tutulan defterde hata satırı çizilip altına doğru kayıt eklenir; e-defterde ise düzeltme kaydı oluşturularak orijinal kayıt iptal edilir.
Yevmiye defteri ne kadar süre saklanmalıdır?
Defterler, son kayıt tarihinden itibaren 10 yıl boyunca saklanmalıdır.
Elektronik yevmiye defteri nasıl onaylanır?
E-defterler Gelir İdaresi Başkanlığı sistemine aktarılır, dijital imza ve mühürle onaylanarak geçerli hale gelir.
Yevmiye defteri ile büyük defter arasındaki fark nedir?
Yevmiye defteri işlemleri tarih sırasına kaydeder; büyük defter ise hesap bazında bu kayıtları toplu şekilde gösterir.
Yevmiye numarası nasıl verilir?
Her kayda ardışık olarak artan bir numara atanır; yıl içinde tekrar numara kullanılmaz.
Yevmiye defterinde açıklama kısmı nasıl olmalı?
Açıklama, işlemi net şekilde ifade eden kısa bir cümle olmalı; tarih, tutar ve taraf bilgisi içermelidir.
